मेरो प्रमुख प्राथमिकता कार्यरत कर्मचारीको स्थायीत्वः प्रत्यारोपण केन्द्रका निर्देशक डा.श्रेष्ठ (अन्तर्वार्ता)

हेल्थपत्र

२०८२ मंसिर १५ आइतबार

भक्तपुरस्थित शहीद धर्मभक्त राष्ट्रिय प्रत्यारोपण केन्द्रको निर्देशकमा डा. कल्पना श्रेष्ठ नियुक्त भएकी छिन् । कार्यकारी निर्देशकमा नियुक्त श्रेष्ठको पहिलो योजना कर्मचारिको स्थायित्व रहेको छ । यसै सन्दर्भमा कार्यकारी निर्देशक श्रेष्ठसँग प्रशान्त वलीले गर्नुभएको कुराकानीको सारसंक्षेपः

प्रत्यारोपण केन्द्रको निर्देशक भएपछिको अनुभुति ?
नेपालमा प्रत्यारोपणको क्षेत्रमा केहि गर्नुपर्छ भन्ने उद्देश्यले यो अस्पतालको स्थापना भएको हो । म यो अस्पताल निर्माण गर्दाको चरणमा प्रपोजल कमिटीमै बसेर कार्य गरेको हुँ । म यहाँको निर्देशक हुने अवसर प्राप्त भएकोमा गर्वपनि लाग्छ ।

पहिले पहिले प्रत्यारोपणका लागि विदेश जानुपर्ने वाध्यता थियो । स्वदेशी मुद्रा एकदमै वाहिरीन्थ्यो । त्यहाँ गएर विरामीले भोगेको पिडा सुन्दा नेपालमा किन प्रत्यारोपण सेवा नदिने त भन्ने कुरा आयो । र, यो अस्पतालको स्थापना हुन पुगेको हो । यसको सबै श्रेय पूर्व निर्देशकहरुलाई जान्छ ।

अस्पतालको स्तरोन्नतीका लागि तपाईको योजना ?
मेरो प्रमुख प्राथमिकता अस्पतालमा कार्यरत कर्मचारीको स्थायीत्वनै हो । काम गर्ने मानिसहरु खुसी नभएर काम हुँदैन । विरामीहरुलाई गुणस्तरीय सेवा दिनका लागि कर्मचारीको स्थायीत्व मेरो पहिलो प्राथमिकता हो ।

हामी लोकसेवामार्फत् पदपुर्ति गर्ने योजनामा पनि छौं । यस्तै सेवा दिन खोज्दा खोज्दै असम्भव भएका कुराहरुपनि छन् । त्यो चाहिँ हाम्रो ठाउँ अर्थात् स्पेसको कारणले गर्दा हो । त्यसलाई बढाउन हामीले पहल गर्नुपर्नेछ ।

यहाँ मृगौला प्रत्यारोपण धेरै हुन्छ तर, कलेजो प्रत्यारोपण नगन्य मात्रामा हुने गरेको छ नी ?
चिकित्सा शास्त्रमा कलेजो प्रत्यारोपण अत्यन्तै जटिल छ । त्यो पनि अस्पतालले नै यसको इतिहास (हिस्ट्री) बनायो । अहिले कलेजो प्रत्यारोपण न्यून मात्रामा हुनुको कारण मुख्यतः विशेषज्ञ चिकित्सकको कमी भएर हो ।

यस्तै, अस्पतालमा स्पेसको जटिलता पनि छ । यसअघिका डाइरेक्टर पुकारचन्द्र श्रेष्ठ आफैपनि कलेजो प्रत्यारोपण सर्जन हुनुहुन्थ्यो । उहाँकै निर्देशनमा प्रत्यारोपण भइरहेको थियो । बजारमा कलेजो प्रत्यारोपण विशेषज्ञ पनि राख्नुपर्यो । सर्जनहरु आइदिनुभयो भने हामीले कलेजो प्रत्यारोपण गर्न सक्छौं । यो कुरा मैले स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयलाई जानकारी गराइसकेको छुँ । उहाँहरुलेपनि पहल गर्नुहुनेछ ।

प्रदेशमा पनि प्रत्यारोपण सेवा विस्तार भइरहेको थियो नी ?
हामीले पहिलेदेखि हुँदै आएका राम्रा कामलाई निरन्तरता दिन्छौं । सम्भव भएसम्म नयाँ कुरा गर्छौ ।

प्रत्यारोपण सेवामा जनशक्तिको अवस्था कस्तो छ ?
हामीसंग फिजीसियनहरु हुनुहुन्छ तर, सर्जन हुनुहुन्न । यसको फुलफिल गर्दैछौं ।

अंग प्रत्यारोपणको सफलता दर कस्तो छ ?
जुनसुकै विकसित मुलुकमा हुने शल्यकृया भन्दा कुनै कमि छैन । ती देशको दाँजोमा कुनै कमि छैन । प्रत्यारोपण गरेकामध्ये ९९ प्रतिशत डिस्चार्ज भएर जानुभएको छ । सफलता दर एकदमै राम्रो छ ।

अंग प्रत्यारोपणका लागि विरामीले कुर्नुपर्ने अवस्था छ ?
सुरु सुरुमा विरामी आएको एक महिनाभित्र प्रत्यारोपण गरिन्थ्यो । धेरैलाई यो अस्पतालको बारेमा थाह पनि थिएन । थाह हुँदै गयो । त्यसपछि तिन महिना वेटिङ डेट हुन थाल्यो ।

अहिले आएर मैले ६ महिना वेट गर्नुपर्छ भन्दा मलाई पनि अफ्ठेरो लाग्छ । किन भने मृगौलाको कुरा गर्दा आएको समयदेखि ६ महिनामा भयो भने छिटो भयो भन्ने लाग्छ । विरामी आइसकेपछि जति सक्दो चाँडो कुर्नुपर्ने बाध्यतालाई हटाउन प्रयास गरिरहेका छौं । उहाँहरुको अप्रेसनपछि आइसीयूमा राख्नुप¥यो । राख्ने शैया पाँच जनाको छ ।

एक हप्तामा पाँच ६ जनाको अप्रेसन गर्छौ । मुख्य कुरा हामीसँग स्पेस र जनशक्तीको अभाव छ । अंग प्रत्यारोपणको क्षेत्रमा यस अस्पतालले महत्वपूर्ण भूमिका खलेको छ । सबैभन्दा महत्वपूर्ण कुरा मस्तीष्क मृत्युबाट हुने अंग दानलाई प्राथमिकता दिनु आवश्यक छ ।