बेलायत भ्रमण अनुभव: शिक्षालाई ‘लर्नीङ बाई डुईङ’ संग जोड्न जरुरी

विभाकालीका मल्ल श्रेष्ठ
हाम्रो विद्यालयले कोरोनाकालमा व्रिटीस काउन्सिलबाट आइएसए अर्थात् इन्टरनेश्नल स्कुल अवार्ड जित्न सफल भएको थियो ।

आइएसए अवार्ड जितीसकेपछि हामि अन्तर्राष्ट्रिय पहुँच पाउन सफल भयौं । त्यसक्रममा हाम्रो एउटा अर्गनाईजेसनसँग भेट हुने अवसर प्राप्त भयो ।

सो संस्थामा ४२ वटा देशका शिक्षक र विद्यालयहरु आवद्ध थिए । यो संस्थामा हाम्रो स्कुलले पनि सदस्यता पायो ।कोरोनाको समयमा भच्र्योल्ली बिभिन्न खालका कृयाकलाप गथ्र्यौ ।

८ वर्षदेखि १७ वर्षसम्मका विद्यार्थीहरु विविआई (विल्डीङ ब्रिज इन्टरनेश्नल) कार्यक्रममा आफ्नो देशको संस्कृती, मनोरञ्जन, म्यूजिक (संगित), नृत्य, खाना, जिवनपद्यती, सम्पदा लगायतको प्रस्तुती गर्नुपथ्र्यो ।भच्र्योल्लीनै पालैपालो प्रस्तुती हुन्थ्यो । बिभिन्न उमेर समूह अनुसार विद्यार्थीहरुले वर्षभरी प्रस्तुतिकरण गरेको थियो । त्यो चाहिँ महिनामा एक पटक हुन्थ्यो ।

बिबिआईका प्रतिनिधिले भौतिक रुपमानै भेट्ने प्रस्ताव राख्नुभयो । प्रस्ताव अनुसार हामि गयौं । बिभिन्न देशका विद्यार्थीहरुबिच सहकार्य, समन्वय, अन्तरकृया र मित्रतापूर्ण सम्वन्ध कायम गर्ने मौका प्राप्त भयो । त्यो पनि शैक्षिक कार्यक्रम थियो । उहाँहरुले १५ दिन हाम्रा विद्यार्थीलाई अंग्रेजी कक्षा लिनुभयो । सो कक्षाले विद्यार्थीहरुलाई कन्फीडेन्स डेभ्लप गर्न मद्यत पुग्यो ।

हामीमा पनि केहि प्रतिभा रहेछ भन्ने भावना जाग्यो । हाम्रा विद्यार्थीहरुले यत्रो संसारलाई जितेको देशले हामीलाई जित्न नसकेको होकी भनेर इतिहास सम्झीए ।

आफू गौरवान्वीत भए । हामीलाई इतिहासमा कसैले पनि दास बनाउन नसकेको हामीसंग बेलायतले मैत्रिपूर्ण सम्बन्ध कायम गरेको आफ्नो देश नेपाल भनेर गौरब अनुभुति गरे ।

वेलायत जानेमा हाम्रो विद्यालय नेपालबाट पहिलो रहेछ । बेलायतको राजदुताबासबाट पनि हामिलाई निम्तो आयो । राजदुतावासका कर्मचारिले हामीलाई स्वागत सम्मान गर्नुभयो । हाम्रो सन् २०२४ अगष्ट ६ देखि अगष्ट २४ सम्मको कार्यक्रम थियो । आयोजकले हामिलाई कार्यक्रमको तालिका उपलव्ध गराउनुभएको थियो ।

हामी बेलायतको ऐतिहासिक स्थानहरुमा पनि घुम्ने अवसर प्राप्त ग¥यौं । जस्तैः बिस्टोनको एभन नदी, राइटरका दाजु भाईले बनाएको प्लेन भएको संग्रहालयमा पुग्यौं । यस्तै, म्यान मेड केभमा पनि जाने अवसर मिल्यो ।

रोमनको इतिहास झल्कने विषयवस्तु अवलोकन गर्न पायौं । हाम्रा विद्यार्थीलाई युरोपको डिस्कोको बारेमा पनि परिचय गराइदिनुभयो । परापूर्वकालदेखि वेलायतको प्रख्यात लण्डन व्रीज र लण्डन आई घुम्ने अवसर पायौं ।

हामीले पनि पृथ्विनारायण शाहको समयको नृत्य प्रस्तुत गर्ने अवसर प्राप्त ग¥यौं । सो अवसरमा विभिन्न देशबाट आएका विद्यार्थीलाई आफ्नो प्रतिभाहरु र कलाकौशल प्रदर्शन गर्ने अवसर पनि दिइएको थियो । यो अवसर र आतिथ्यताका लागि हामीले व्रिटीस काउन्सिल र विविआई र यूकेएलसीलाई धन्यवाद दिन चाहन्छौं ।

आईएसए अवार्डलाई हामिले अवसरका रुपमा लियौं । यो अवार्डलाई अधिकतम प्रयोग गर्ने भनेर हामी सकृय रुपमा लाग्यौं । सम्पर्क, समन्वय गर्दै जाँदा बिबिआईको प्रेसीडेण्ट(अध्यक्ष) ले हाम्रो स्कुललाई सदस्य बनाउने प्रस्ताव गर्नुभयो । सन् २०२१ तिर झण्डै दुई सय विद्यालयले आईएसए अवार्डका लागि भाग लिएका थिए । त्यसमध्ये झण्डै ६० विद्यालयले आईएसए अवार्ड जितेको थियो । ती मध्ये हाम्रो विद्यालयका विद्यार्थीहरुलाई बेलायत भ्रमण गराउने अवसर प्राप्त भएको हो ।

हामि वेलायत गएर राम्रो प्रस्तुती गरेको भनेर हामीलाई बिभिन्न तबरबाट हौसला प्राप्त भएकोमा उत्साहित छौं ।
नेपालको शिक्षा प्रणाली पाठ्यक्रममा आधारित छ । यस्तै, सैद्धान्तिक शिक्षालाई प्राथमिकता दिइएको छ ।

शिक्षालाई “लर्नीङ बाई डुईङ” सिक र गरसंग जोड्नुपर्ने देखिन्छ । शिक्षकले दैनिक पाठयोजना बनाएर सिकाईको राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय मूल्य वा आयामलाई व्यक्तिगत अध्ययन गरेर सीकाईलाई अर्थपूर्ण र व्यवहारिक बनाउन आवश्यक छ ।

यहाँको शिक्षा प्रणाली “लर्नीङ बाई डुईङ” र योजनावद्ध सिकाईमा केन्द्रित रहेको पाए । शिक्षण गर्दा योजना बनाउनुहुँदो रहेछ । स्तरीय शिक्षाका लागि प्रसिद्धी कमाएको बेलायती विश्वविद्यालयहरु अनुसन्धान तथा आविष्कारमा अग्रस्थानमा छन् । विद्यार्थीको सीप र सामथ्र्य बढाइ आफ्नो इच्छा अनुरुप रोजगारी दिलाउन धेरै हदसम्म बेलायती शिक्षा प्रणाली सफल छ ।

पढाइको गुणस्तर साथै अन्तर्राष्ट्रिय रुपले मान्यता पाएको अंग्रेजी भाषाका कारण पनि बेलायत विश्वविद्यालय तहका अन्तर्राष्ट्रिय विद्यार्थी तान्न सफल भएको ठानिन्छ ।

बेलायतमा करिब ७ प्रतिशत वालवालिका मात्र निजी स्कुलमा पढ्छन् । निजी स्कुलमा पढेका विद्यार्थीलाई राम्रा विश्वविद्यालयमा विशेष ग्राह्यता दिइएको भनि बेलायतभित्र बेलाबेला आलोचना पनि हुने गर्छ ।राम्रो शिक्षाका लागि सानै देखि बालबालिकाको पढाइको जग बलियो हाल्नु महत्वपूर्ण छ ।

सहि नीति र उपयुक्त व्यवस्थापनले शिक्षा क्षेत्रमा विकास गर्न सकिन्छ भन्ने पाठ नेपाल लगायत विकासोन्मुख मुलुकले बेलायतबाट सिक्न सक्छन् ।

नेपालमा अधिकांश शिक्षकले पढाउने विद्यार्थीले पढ्ने वा घोक्ने र परिक्षा दिने मात्रै भइरहेको छ । पछिल्लो समय केहि परिवर्तन भने आएको छ । तर, केहि चुनौति भने अवश्यनै छ । जस्तो की कतिपय विद्यालयहरुमा पुर्वाधारको अभाव छ । बालवालीकाहरुलाई उत्प्रेरणा जगाउन शिक्षक कृयाशिल हुन जरुरी छ ।

श्रेष्ठ एस्फोडल पव्लीक स्कुलकी सहायक प्रधानाध्यापक हुनुहुन्छ ।